BURSA – CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Lozan Barış Antlaşması’nın 99. yılında Nilüfer Belediyesi’nin ev sahipliğinde gerçekleşen Büyük Mübadil Buluşması’nda, Rumeli ve Balkan Türkleri ile bir araya geldi. 5 bine yakın kişinin katıldığı Büyük Mübadil Buluşması’nda konuşan Kılıçdaroğlu, Lozan’ın bayram olması için kanun teklifi vereceklerini söyledi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Bursa’da, Rumeli ve Balkan Türkleri ile buluştu. Nilüfer Belediyesi, Lozan Mübadilleri Vakfı, Bursa Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği, Demirtaş Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği iş birliğiyle düzenlenen Büyük Mübadil Buluşması’nda, CHP lideri önce Rumeli ve Balkan derneklerinin temsilcileriyle bir araya geldi, ardından Görükle Stadyumu’nda yapılan dev organizasyona katıldı.
Türkiye’nin dört bir köşesinden mübadillerin, Rumeli ve Balkan göçmenlerinin bir araya geldiği organizasyona CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun yanı sıra, CHP Genel Başkan Yardımcıları Faik Öztrak ve Lale Karabıyık, CHP Bursa Milletvekilleri, İyi Parti Milletvekilleri, il yöneticileri, Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem, geçmiş dönem Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, Eski Milli Savunma Bakanı Turhan Tayan, siyasi parti temsilcileri, CHP Bursa İl Başkanı İsmet Karaca ve yönetimi, ilçe başkanları ile çok sayıda vatandaş katıldı.
Lozan Mübadilleri Vakfı Ege Bölge Temsilciliği Müzik Topluluğu konseri ile başlayan Büyük Mübadil Buluşması’nda açılış konuşmasını yapan Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem, Lozan’ın 99. yılında, çok sayıda mübadil yerleşimine sahip olan ve aynı zamanda binlerce Rumeli ve Balkan göçmenine kucak açan Bursa’da, böyle bir buluşmaya ev sahipliği yapmaktan mutluluk duyduklarını söyledi. Hem mübadillerin hem de Rumeli ve Balkan göçmenlerinin, Türkiye’deki özellikle ekonomik değişime, sosyal ve kültürel dönüşüme çok değerli katkıları olduğunu kaydeden Başkan Erdem, “Hepsi bizim zenginliğimizdir. O nedenle iyi ki varsınız diyorum, iyi ki buradasınız. Ben de bir mübadil torunuyum ve bir mübadil torunu olarak sizleri burada ağırlamaktan mutluluk duyuyorum” dedi.
Lozan Mübadilleri Vakfı Başkanı Arif Ümit İşler de Lozan’ın bayram olması yönündeki isteklerini dile getirdi.
Bursa’nın sanayi ve tarım kenti olmasının yanı sıra aynı zamanda bir göçmen kenti olduğunu belirten CHP Bursa İl Başkanı İsmet Karaca da konuşmasında Bursa’da bugün sayıları 90’ı geçen mübadil ve balkan göçmeni derneğinin bulunduğunu belirterek bu buluşmanın Bursa’da gerçekleşmesinin önemine dikkat çekti.
Konuşmasında Lozan’ın önemine vurgu yapan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise, parlamento açıldığında Bursalı milletvekilleri öncülüğünde bir kanun teklifi hazırlayarak Lozan’ın bir bayram olmasını gündeme getireceklerini kaydetti. “Savaşı bitirdikten sonra bütün dünyaya ‘yurtta barış dünyada barış’ diye haykıran bir hemşeriniz var. O hemşerinizin koltuğunda oturuyorum ve onun hakkını vermeye çalışıyorum” diyen Kılıçdaroğlu, sözlerini şöyle sürdürdü; “O nedenle 85 milyonu kucaklıyoruz. Bana kızanlar olabilir ama şundan herkesin emin olmasını isterim tek bir arzum var bu ülkenin kalkınması, büyümesi. Mustafa Kemal, savaş meydanlarının kahramanıydı ama savaş meydanlarından sonra barışın da kahramanı oldu. Barışı savundu her yerde. Lozan, Türkiye Cumhuriyeti devletinin tapu senedidir. Lozan’ı eleştirenler var. Eleştirenler Türkiye’yi bilmiyor, onlar Türkiye’yi sevmiyorlar, cumhuriyeti demokrasiyi sevmiyorlar.”
Türkiye’deki mültecilere de değinen Kılıçdaroğlu, ırkçılık yapmadan bütün mültecileri davulla zurnayla kendi ülkelerine göndereceklerini ve kendi ülkelerinde barış içinde yaşamalarını sağlayacaklarını söyledi. Balkan göçmenlerine de çağrıda bulunan Kılıçdaroğlu sözlerini şöyle tamamladı; “Bütün Balkan göçmenlerinden istirhamımdır. Atatürk’ün partisine geleceksiniz, bize katılacaksınız, beraber yürüyeceğiz, beraber mücadele edeceğiz. Bu mücadele hak, adalet mücadelesidir. Mustafa Kemal’in hemşehrisi olmak kolay değildir. Bu ülkede demokrasi istiyorsanız, bize katılın. Yurtta barış ve dünyada barış için bize katılın. Hak, hukuk ve adalet istiyorsanız bize katılın. Biz, mandayı reddettik. Yok olan bir Osmanlı’nın üzerine çağdaş ve genç cumhuriyeti kurduk. Bunun senedi Lozan’dı. Lozan’ı ne unutacağız ne de unutturacağız. Cumhuriyetin yüzüncü yılında, cumhuriyeti demokrasiyle taçlandırdığımızda nasıl büyüdüğümüzü, nasıl kalkındığımızı, nasıl güçlendiğimizi bütün dünya öğrenecek. Bizim saraya ihtiyacımız yok. Bizim Çankaya’da oturan onurlu insanlara ihtiyacımız var.”
Büyük Mübadele Buluşması’nda tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı da konferans verdi. Lozan Muâhedenâmesi’nin hem Türkiye’nin hem de Doğu Akdeniz’in ve Balkanlar’ın tarihinde önemli bir dönüm noktası olduğunu ifade eden Ortaylı şöyle konuştu: “Madde 1, birinci Cihan Harbi’nin hukuken sona erdiği bir Muâhedenâmedir. O vakte kadar savaş bitmemiş addediliyor. Bir mütarekeler silsilesi söz konusudur. Sevr kapatacaktı perdeyi, ancak bu perde yırtıldı. Lozan ile hallettik. Tarihte her safhanın çok değişik yorumlarla ele alınması yeni değildir. Fakat bu yeni tartışmaların açılmasında düpedüz tarihi hakikatleri reddetmek, görmezden gelmek maalesef yeni Türkiye’ye has bir cehalettir, okuma, yazma bilmemektir. Bir anlaşma nasıl okunur nasıl değerlendirilir bu bilinmez. Benim gençlik yıllarıma kadar Türkiye Cumhuriyeti, her safhada Lozan Antlaşması’nın Cumhuriyeti kuran tarihi belge olduğunu tekrarlardı. Dışişleri Bakanlığı’nda bu anlaşmayla ilgili adaylara sorular sorulur, CHP başta olmak üzere bütün siyasi partiler Lozan’ın bu rolünü tekrarlardı.”
Ortaylı, Lozan ile bazı toprakların kaybedildiği yönündeki iddialara da değinerek “12 Adaları Yunanistan’a teslim ettiğimiz tekrarlanıyor. Bunu, Yunanistan’da savaşı kaybettiğini gizlemek isteyen bazı sahte tarihçiler de tekrarlıyor. 12 Adalar’ın Türkiye’den çıktığı tasdik edildi diyorlar. Öyle bir şey yok. 12 adalar o zaman İtalya’nın geçici işgali altındaydı ve bu statü sürdü 2. Harbin sonuna kadar. 2. Harp’ten sonra da böyle bir iddiada bulunmak artık mümkün değildi” dedi.
Lozan’da zafer kazanıldığını vurgulayan Ortaylı, “1. Harbe girerken kaldırdığımız ama bize sonradan empoze edilecek Mondros’ta sözü edilen kapitülasyonları yeniden vermek istiyorlardı, bunun kavgası edildi. Bu çok önemli bir şeydir ve bu inatla başarıldı. Çünkü karşımızda 1. Harbin ana galibi İngiltere ve onun son derece küstah bir diplomatı vardı. Bizim Lozan için toprak kaybımız yoktur. İsmet Paşa hiçbir zaman 12 Adalar’ı verecek pozisyonda değildir” dedi. Ortaylı, Lozan ile birlikte Türkiye’nin benliğine kavuştuğunu ifade ederek sözlerini şöyle tamamladı: “Lozan bizim için bir zaferdir. En azından bunun çok başarılı bir uzlaşma olduğunu herkesin kabul etmesi gerekir. Bu anlaşmada bir takım şeyleri ileri sürenler, ‘100 sene sonra tekrar tartışılacak’ diyenler var. Böyle bir şey yok işte geldi 100. sene, bunlar uyduruk. Metinleri okur öyle konuşursunuz. Tarih ortada. Mübadeleyi biz istemedik ki. Ne Anadolu halkı ne Gazi Mustafa Kemal Paşamız istedi. Bu bize empoze edildi. Kim empoze etti, Venizelos, itilaf devletleri dediğimiz batılı devletler zorladı.”
Büyük Mübadil Buluşması Lozan Mübadilleri Vakfı Korosu’nun konseri ile sona erdi. Koro, iki yakadan parçalar seslendirerek buluşmaya katılanlara duygu dolu anlar yaşattı. Renkli görüntülerin sergilendiği buluşmada Görükle ve Gölyazı’da yaşayan en yaşlı mübadillerden 106 yaşındaki Fikriye Liman ile 93 yaşındaki Halil Apak, CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’na sohbetleri ile eşlik etti.
Etkinliğin ardından Kılıçdaroğlu Görükle’deki Mübadele Kahvesi’ne giderek, burada partiye katılan, aralarında mahalle muhtarlarının da bulunduğu bir gruba parti rozetlerini taktı. Kılıçdaroğlu, daha sonra da Başkan Turgay Erdem ile birlikte Nilüfer Belediyesi’nin, Görükle’de hayata geçirdiği Mübadele Evi’ni ziyaret etti.
